Dlaczego zaangażowanie w Polsce leci w dół?

zaangażowanie

Ostatnia aktualizacja: 05.07.2024

W dobie nieustającego pośpiechu i dynamicznych zmian, cierpi zdrowie psychiczne pracowników, wpływając negatywnie na nasze środowisko pracy. Najnowszy raport Gallupa State of the Global Workplace Report 2024 odsłania zaskakujące dane: aż 41% pracowników globalnie doświadcza codziennie silnego stresu, a zaangażowanie pracowników w Polsce plasuje się na niepokojąco niskim poziomie – zaledwie 10%. Jakie są przyczyny takiej sytuacji i jak wpływa ona na efektywność oraz samopoczucie w pracy? Czy możliwe jest odwrócenie tego trendu i jakie kroki powinni podjąć liderzy, aby zbudować zaangażowane i zdrowe psychicznie zespoły? Zapraszamy do lektury artykułu, który przybliża dane z najnowszego raportu Gallupa i wskazuje na kluczowe obszary do poprawy w zarządzaniu i kwestii dobrostanu pracowników.

W Artykule:

Kryzys zdrowia psychicznego

• Ostatnie dziesięciolecie przyniosło alarmujące informacje dotyczące zdrowia psychicznego światowej populacji. Według badań przeprowadzonych przez Instytut Gallupa, w ciągu ostatnich lat nastąpił znaczący wzrost ilości osób cierpiących z powodu stresu, smutku, niepokoju, gniewu oraz rozterek. Te negatywne emocje osiągnęły najwyższy poziom od czasu rozpoczęcia badań przez tę instytucję.
• Żyjemy w czasach niestabilności, ale paradoksalnie w najlepszym okresie historii ludzkości, gdzie postęp jest faktem niepodważalnym. Rosnące zapotrzebowanie na zdrowie psychiczne może odzwierciedlać narastający problem w samym sercu złotej ery postępu i dobrobytu.
• Negatywny nastrój i stres wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie, powodując wzrost nieprzyjemnych interakcji również w miejscu pracy. Dane z raportu Gallup’s State of the Global Workplace 2024 pokazują, że 41% pracowników zmaga się z intensywnym stresem w miejscu pracy. Stres osiąga wyższe poziomy wśród tych, którzy pracują w mniej korzystnych warunkach zarządzania.
• Liderzy, dbający o dobrostan pracowników i zmniejszanie ich stresu, często sami doświadczają wypalenia zawodowego. Należyte narzędzia pracy są kluczowe, a stosowanie metod zarządzania, które odstają od ideałów, jedynie potęguje problem.

Zaangażowanie w Polsce

• Opublikowany w czerwcu b.r. przez Instytut Gallupa State of the Global Workplace Raport 2024, pokazuje poziom zaangażowania w Polsce oraz jak ten wynik koresponduje z pracownikami z Europy i ze świata.
• Poziom zaangażowania w Europie i na świecie pozostał niezmieniony w porównaniu z rokiem 2022, odpowiednio 13% dla Europy i 23% dla świata. Jednak poziom satysfakcji polskich pracowników to zaledwie 10%. Oznacza to, że 90% polskich pracowników nie jest zaangażowanych!
• Przyczyny tak niskiego zaangażowania mogą łączyć się z globalnym kryzysem zdrowia psychicznego oraz brakiem odpowiednich narzędzi pracy i standardów zarządzania.
• Wśród globalnych danych, 62% pracowników deklarowało brak zaangażowania, a 15% było aktywnie niezaangażowanych. W Europie, 72% jest niezaangażowanych, a 16% aktywnie niezaangażowanych. Z detalami możemy zapoznać się na stronie Leanpassion.

Znaczenie dobrostanu pracowników

• Zaangażowanie i dobrostan pracowników są kluczowe dla kształtowania ogólnego zadowolenia. Nie wszystkie problemy zdrowia psychicznego są związane z pracą, ale praca jest silnym czynnikiem wpływającym na oceny życiowe i codzienne emocje. Pracownicy, którzy są zaangażowani, zgłaszają wyższą jakość życia w porównaniu z tymi, którzy są niezaangażowani.
• Dla pracodawców ważne jest, aby adresować problemy zdrowia psychicznego poprzez wsparcie dla rozwijania się życia oraz zaangażowania w pracy, nie zaniedbując przy tym budowania produktywnych i efektywnych zespołów.

Rola lidera

• Jak pokazują cykliczne Ogólnopolskie Badania Satysfakcji z Pracy przeprowadzane przez Grupę LP we współpracy z firmą badawczą Openfield, korelacja między oceną lidera a satysfakcją pracowników jest bezdyskusyjna. Badania Gallupa potwierdzają, że dobre zarządzanie przekształca obojętne zespoły w inspirowane oraz przekłada się na mniejszą częstotliwość negatywnych wyników organizacji oraz wyższą produktywność i satysfakcję.
• Zaangażowanie jest ściśle związane z interpersonalnymi relacjami z bezpośrednim przełożonym i efektywni liderzy stosują najlepsze praktyki, które odróżniają ich od innych organizacji.
• Ogólnie rzecz ujmując, mimo postępu w wielu obszarach, sekret efektywnego zarządzania i zaangażowania pracowników tkwi w ludzkim podejściu i odpowiednim liderowaniu, które są niezbędne, aby sprostać wyzwaniom współczesnego świata pracy.

Artykuł powstał w oparciu o wnioski i dane z najnowszego raportu Instytutu Gallupa State of the Global Workplace, Report 2024. Zapraszamy do lektury!

Spis treści:

1. Kryzys zdrowia psychicznego
2. Zaangażowanie w Polsce i na świecie
3. Znaczenie dobrostanu pracowników
4. Rola lidera w dobrostanie pracowników i wynikach organizacji
5. Zaangażowanie – najlepsze praktyki

Zobacz też: Czy transformacja pracowników robiących minimum jest możliwa?

Kryzys zdrowia psychicznego

Ostatnie dziesięciolecie przyniosło alarmujące informacje dotyczące zdrowia psychicznego światowej populacji. Według badań przeprowadzonych przez Instytut Gallupa, w ciągu ostatnich lat nastąpił znaczący wzrost ilości osób cierpiących z powodu stresu, smutku, niepokoju, gniewu oraz rozterek. Te negatywne emocje osiągnęły najwyższy poziom od czasu rozpoczęcia badań przez tę instytucję.

Żyjemy w czasach niestabilności, ale paradoksalnie w najlepszym okresie historii ludzkości, gdzie postęp jest faktem niepodważalnym. Co ciekawe, rosnące zapotrzebowanie na zdrowie psychiczne może odzwierciedlać narastający problem w samym sercu złotej ery postępu i dobrobytu. To nakreśla jeden z największych paradoksów współczesnego świata, w którym jakoby wyjątkowa pomyślność współistnieje z pogłębiającym się kryzysem zdrowia psychicznego ludzi.

Negatywny nastrój i stres wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie, powodując wzrost nieprzyjemnych interakcji również w miejscu pracy, jako, że praca jest nieodłącznym elementem naszego życia. Dane z raportu nie są optymistyczne, bowiem aż 41% pracowników zmaga się z intensywnym stresem w miejscu pracy. Co zrozumiałe, intensywność ta różni się  znacznie w zależności od metod zarządzania w organizacjach. Widać wyraźny podział między tymi pracującymi w korzystnych warunkach zarządzania a tymi, którzy mają do czynienia z praktykami dalekimi od ideałów.

Liderzy, na których barkach leży dbanie do dobrostan pracowników i zmniejszanie stresu w środowisku pracy, często sami doświadczają wypalenia zawodowego. Wg Gallupa, jednym z głównych źródeł stresu okazuje się być brak odpowiednich narzędzi do pracy, a stosowane aplikacje na telefon zmniejszające poziom stresu, zajęcia fitness czy medytacje nie rozwiązują tego problemu, a w niektórych przypadkach nawet go zaostrzają.

Najbardziej obiecujące wydają się metody zmiany podejścia do zarządzania na poziomie organizacyjnym, odnoszące się do planowania zmian, praktyk zarządzania czy dostosowania stanowisk pracy do potrzeb pracowników. Te podejścia mogą stanowić klucz do zniwelowania poziomu stresu w pracy, co z kolei przyniesie wzrost ogólnego dobrostanu psychicznego pracujących. Jak podkreśla tegoroczny raport Gallupa, aby efektywnie sprostać wyzwaniu jakim jest globalny kryzys zdrowia psychicznego, konieczna jest fundamentalna zmiana w sposobie zarządzania zasobami ludzkimi.

Zaangażowanie w Polsce i na świecie

Jak co roku, nadszedł wreszcie ten dzień, kiedy to Instytut Gallupa opublikował swój doroczny raport State of the Global Workplace. Dokładnie było to 12 czerwca 2024. Dane z raportu 2024 dotyczą roku 2023. Tak jak co roku, sięgamy do raportu Gallupa, aby sprawdzić, na jakim poziomie znajduje się w danym roku zaangażowanie w Polsce i jak ten wynik koresponduje z pracownikami z Europy i ze świata.

Poziom zaangażowania w Europie i na świecie jest na tym samym poziomie, co w 2022 roku i w 2023 roku wynosi odpowiednio 13% dla Europy i 23% dla świata. Jakież było nasze zdziwienie, gdy odkryliśmy, że poziom satysfakcji pracowników w Polsce to zaledwie 10%. Oznacza to, że 90% polskich pracowników nie jest zaangażowanych. Czy rzeczywiście jest tak źle? Gdy spojrzymy na współpracowników, to rzeczywiście 1 na 10 z nich jest zaangażowany?

Co jest tego powodem? Czy przyczynia się do tego globalny kryzys zdrowia psychicznego, czy też brak należytych narzędzi pracy i poziom zarządzania, jak wspomnieliśmy wcześniej, daleki od ideału? Prawda prawdopodobnie leży gdzieś pośrodku.

Wśród 23% pracowników, którzy nie odczuwali satysfakcji na świecie w 2023 roku, 62% to niezaangażowani, a 15% stanowią aktywnie niezaangażowani (osoby przejawiające brak zaangażowania, a dodatkowo głośno wyrażające powody swojego niezaangażowania przy każdej nadarzającej się okazji). Dla porównania, w 2022 roku 59% przejawiało symptomy cichej rezygnacji (z ang. Quiet Quitting), czyli nie byli zaangażowani. Natomiast 18% badanych rezygnowało „głośno” co oznacza, że byli aktywnie niezaangażowani i powszechnie o tym mówili. Deklaracje „głośniej rezygnacji” rozpowszechniane są na social mediach niemal codziennie, przede wszystkim w krótkich filmikach na TikToku, które generują miliony wyświetleń i komentarzy. [czytaj więcej >>]

W Europie układ sił pozostaje niezmieniony, 13% pracowników nie odczuwa satysfakcji z pracy, 72% jest niezaangażowanych, a 16% aktywnie niezaangażowanych. Niestety, raport nie podaje tak szczegółowych wyników dla Polski, jedynie niechlubne 10% wyrażające brak zaangażowania w pracę. Z raportu możemy jednak wynieść dane dotyczące poziomu kryzysu zdrowia psychicznego. W 2023 roku 30% polskich pracowników doświadczało codziennego stresu w pracy, a liczba ta zmniejszyła się o 7 punktów w stosunku do roku 2022. O 6 punktów zmniejszył się też poziom codziennego smutku, który deklaruje 14% Polaków.

36% Polaków żyje się dobrze, wzrost o 1 punkt procentowy. 51% ocenia, że w Polsce mamy dobre warunki na zmianę pracy (poprawa o 3 p.p.), a 24% polskich pracowników deklaruje, że rozglądają się bądź aktywnie szukają nowego pracodawcy. Czy zatem dane te świadczą o kryzysie zdrowia psychicznego pracowników w Polsce?

Dla porównania, 34% światowej populacji żyje się dobrze,  41% doświadcza codziennego stresu, 22% – codziennego smutku, 20% – samotności. 54% uważa, że jest to dobry czas na zmianę pracy, a 52% rozgląda się lub aktywnie szuka nowego miejsca pracy.

Znaczenie dobrostanu pracowników

Zaangażowanie pracowników jest znaczącym czynnikiem w kształtowaniu ogólnego zadowolenia z życia wśród pracowników – wynika z najnowszego raportu Gallupa. Nie wszystkie problemy ze zdrowiem psychicznym są związane z pracą, ale praca jest czynnikiem wpływającym na oceny życiowe i codzienne emocje. Pracownicy, którzy nie lubią swojej pracy, mają tendencję do doświadczania wysokich poziomów codziennego stresu i niepokoju, oraz podwyższonych poziomów wszystkich innych negatywnych emocji. Ci, którzy są zaangażowani, mają tendencję do zgłaszania wyższej jakości życia w porównaniu z tymi, którzy czują się niezaangażowani.

W wielu aspektach dobrostanu (stres, niepokój, samotność) być aktywnie niezaangażowanym w pracy jest równoważne lub nawet gorsze niż bycie bezrobotnym. I vice versa – gdy pracownicy znajdują sens w swojej pracy i relacjach zawodowych, zatrudnienie wiąże się z wysokim poziomem codziennej przyjemności i niskim poziomem wszystkich negatywnych codziennych emocji. Co istotne, połowa pracowników, którzy są zaangażowani w pracę, deklaruje, że wiedzie szczęśliwe życie.

Dla pracodawców adresowanie zagadnień zdrowia psychicznego wymaga wsparcia dla rozwijania się w życiu oraz zaangażowania w pracy. Pracodawcy powinni dostarczać odpowiednie świadczenia i elastyczność, aby wspierać dobrostan pracowników, nie zaniedbując przy tym ich największego wpływu na ocenę życia pracownika: budowania produktywnych i wysokoefektywnych zespołów.

Rola lidera w dobrostanie pracowników i wynikach organizacji

Jak wynika z Ogólnopolskich Badań Satysfakcji z Pracy [pobierz raport], korelacja pomiędzy oceną lidera a satysfakcja pracowników jest bezdyskusyjna. Wśród 10 oczekiwań pracowników względem lidera znajdują się zawsze oczekiwania dotyczące przede wszystkim jego postawy, tego, jakim jest człowiekiem. [czytaj więcej >>]

Tegoroczny raport Gallupa State of the Global Workplace podkreśla znaczenie postawy lidera, jednocześnie uwypuklając fakt, że osoba na stanowisku kierowniczym jest bardziej podatna na przeżywanie negatywnych emocji niż pracownicy bez obowiązków kierowniczych. Jednocześnie, gdy liderzy są zaangażowani, pracownicy mają większe prawdopodobieństwo bycia zaangażowanymi. W organizacjach, które stosują najlepsze praktyki, trzy czwarte menedżerów jest zaangażowanych, wraz z siedmioma na dziesięciu pracownikami bez obowiązków kierowniczych.

Według raportu, menedżerowie na świecie są bardziej skłonni niż osoby niepełniące funkcji kierowniczych do:

• bycia zaangażowanymi i radości z życia w ogóle,
• doświadczania wyższych zarobków oraz wyższego statusu społecznego w porównaniu z ich kolegami nie będącymi menedżerami,
• odczuwania, że ich opinie się liczą,
• do czucia się związanymi z ich organizacją
• oraz do posiadania wśród menedżerów kolegów, na których mogą polegać w poszukiwaniu wsparcia.

Wszystko powyższe prawdopodobnie przyczynia się do wyższego zaangażowania i lepszych ocen życia wśród menedżerów. Jednakże pomimo tego, że bycie liderem ma swoje zalety, nie oznacza to, że jest to łatwe. Liderzy doświadczają wyższych poziomów negatywnych emocji niż osoby nie pełniące ról kierowniczych. Są oni również bardziej skłonni do rozważania opuszczenia obecnej pracy. Liderzy dostarczają pracownikom wsparcia emocjonalnego i kierują ich do zasobów wsparcia zdrowia psychicznego, jednak w rzeczywistości często sami potrzebują wsparcia i powinni je otrzymać od swoich przełożonych.

70% zaangażowania zespołu zależy od lider – to fakt poparty wcześniejszymi badaniami Gallupa. Kiedy menadżerowie są zaangażowani w pracy, osoby nie będące menadżerami są również bardziej skłonne do zaangażowania. Co godne uwagi, ta korelacja pojawia się w raporcie Gallupa na poziomie krajowym. Kraje z górną połową zaangażowania menedżerów mają dwa razy większe szanse na posiadanie zaangażowanych osób nie będących menedżerami.

Choć dobrobyt ekonomiczny i ochrona pracownicza mają silną korelację z mniejszym nieszczęściem w pracy, zaangażowanie jest bardziej ściśle związane z interpersonalnymi relacjami z bezpośrednim przełożonym. Skuteczny lider motywuje członków zespołu, przekształcając ich z obojętnych w inspirowanych. Liderzy napędzają zaangażowanie poprzez ustalanie celów, regularne, znaczące opinie oraz odpowiedzialność.

Wieloletnie badania Gallupa nad skutecznym zarządzaniem wskazują, że najlepsi liderzy:

• budują trwałą relację z zespołem, opartą na szacunku, pozytywie i zrozumieniu unikalnych talentów każdego pracownika,
• pomagają pracownikom znaleźć sens i nagrodę w ich pracy,
• sprawiają, że pracownicy interesują się tym, co robią, w rezultacie doprowadzając do wyższej produktywności i satysfakcji.

Zaangażowanie – najlepsze praktyki

Chociaż tylko 30% menedżerów i 23% pracowników ogólnie na świecie jest zaangażowanych, eksperci Gallupa stwierdzają, że niektóre organizacje osiągają znacznie wyższe poziomy zaangażowania pracowników i ich dobrego samopoczucia. Należą do nich organizacje z różnych branż i części świata, stosujące najlepsze praktyki, które mają w swoich szeregach zaangażowanych trzy czwarte menedżerów oraz siedmiu na dziesięciu pracowników nie będących menedżerami. W skali globalnej oznacza to 14 zaangażowanych pracowników na każdego jednego aktywnie niezaangażowanego. Stosunek ten jest jedenastokrotnie wyższy niż średnia światowa.

Wiele z organizacji badanych przez Gallup nie zaczynało od wysokich poziomów zaangażowania. Stanie się wysoce zaangażowaną organizacją było intencjonalnym wysiłkiem przywództwa przez kilka lat. Przywódcy, którzy budują silne i elastyczne kultury, skupiają się na kilku aspektach, które odróżniają je od innych organizacji:

• Przykładają dużą wagę do zatrudnienia i rozwoju liderów – relacja lider-pracownik jest osią zaangażowania pracowników i kluczowym czynnikiem w cieszeniu się życiem w ogóle. Najlepsze organizacje zatrudniają liderów z talentem do angażowania ich zespołów, a następnie szkolą ich na skutecznych trenerów, którzy regularnie dostarczają znaczące indywidualne opinie, inspirujące do lepszych wyników w przyszłości.
• Integrują zaangażowanie we wszystkie etapy cyklu życia pracowników i liderów.
• Sprawiają, że zaangażowanie staje się strategią biznesową, która informuje o tym, jak zatrudniają, wprowadzają do firmy, szkolą i rozwijają talenty. Integrują je również do zarządzania wydajnością, ustalania celów, spotkań zespołowych i rozmów lider-pracownik.
• Czynią zaangażowanie częścią swojej kultury organizacyjnej, tego, w jaki prowadzą biznes.
• Podkreślają znaczenie dobrego samopoczucia w pracy i w życiu. W sposób widoczny i konsekwentny wspierają dobrostan pracowników.

Powyższe dobre praktyki poprawiają zarówno życie pracowników, jak i wydajność organizacyjną.

Gallup ma dowody na to, że zmniejszenie liczby niezaangażowanych pracowników napędza pozytywne wyniki w organizacjach. Z metaanalizy badania z 2024 roku, które obejmuje dane z ponad 183 000 organizacji z 53 branż i 90 krajów, wynika, że organizacje o wysokim zaangażowaniu zespołów notują znacznie wyższy dobrostan pracowników, wyższą produktywność, rentowność i sprzedaż niż te z zespołami o niskim zaangażowaniu.

Wyniki wysoko zaangażowanych zespołów w typowej organizacji w porównaniu z zespołami niezaangażowanymi:

Mniej negatywnych wyników w obszarach:

• absencja [78%]
• rotacja [21%]
• wypadki w pracy [63%]
• defekty jakości [30%]

Więcej pozytywnych wyników w obszarach:

• lojalność/ zaangażowanie klienta [10%]
• produktywność/ sprzedaż [17%]
• produktywność [13%]

Większy sukces organizacyjny w obszarach:

• rentowność [23%]
• dobrostan pracowników [68%]
• kultura organizacyjna [22%]

Rozwijanie wysoko zaangażowanych zespołów naprawdę się firmom opłaca – skutkuje mniejszą liczbą negatywnych wyników, większą liczbą pozytywnych wyników i większym sukcesem dla każdej organizacji.*

* Artykuł powstał w oparciu o wnioski i dane z najnowszego raportu Instytutu Gallupa State of the Global Workplace, Report 2024.

_________________________________________

Jeśli Twoim wyzwaniem jest rozwój umiejętności liderskich, w tym umiejętności miękkich, dołącz do jednego z kursów rozwojowych dla liderów. W zależności od aktualnych potrzeb, wybierz Lean Leadership (szczegóły kursu), First-Time Leader (szczegóły kursu), Lean Green Belt® (szczegóły programu) lub Lean Black Belt® (szczegóły programu).

Sprawdź też ofertę rozwojowej platformy streamingowej Youniversity. To tylko 10 minut dziennie na drodze do bycia lepszym liderem! Youniversity wspiera wszechstronny rozwój liderów, a zdobytą wiedzę możesz od razu wdrażać w swojej codziennej pracy i życiu. Sprawdź szczegóły >>

Jeśli chcesz porozmawiać z nami o aktualnych wyzwaniach biznesowych, jesteśmy do Twojej dyspozycji: skontaktuj się z nami >>