Leadership – co się naprawdę liczy?

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2023

Empatia, współczucie, wrażliwość, wdzięczność, samoświadomość i troska o dobrostan swojego zespołu poprzez zrozumienie indywidualnych potrzeb i aspiracji pracowników pozwala liderom dostosować swoje podejście i stworzyć warunki, w których każdy członek zespołu może osiągnąć pełnię swojego potencjału. Według najnowszych badań, tylko niewielki podzbiór umiejętności przywódczych ściśle koreluje z sukcesem przywództwa, zwłaszcza wśród liderów i menedżerów liniowych. Poznaj sekret skutecznych liderów, czyli cztery rodzaje zachowań, które odpowiadają za 89% skuteczności przywództwa.

W Artykule:

• Choć wszyscy liderzy realizują w pewnym stopniu te same zadania, niezależnie od tego, czy są to menedżerowie, trenerzy sportowi czy nauczyciele, to leadership polega na kierowaniu i wpływaniu na wyniki, umożliwiając grupom ludzi współpracę w celu osiągnięcia czegoś, czego nie mogliby osiągnąć jako pojedyncze jednostki.
• Przywództwo zwykle utożsamiane jest z charyzmą człowieka. Stąd błędne przekonanie, iż w związku z tym, że niewielu ludzi charakteryzuje się prawdziwą charyzmą, tylko nieliczni mogą odgrywać role przywódcze.
• Leadership jest czymś, co się czyni, a nie tym, kim się jest.
• Przywództwa można się nauczyć. Kluczem do tego jest postawa, która przejawia się poprzez obserwowalne zachowania, które w konsekwencji prowadzą do konkretnych rezultatów.
• Skupienie się na zachowaniu pozwala nam być bardziej obiektywnymi w ocenie skuteczności przywództwa. Do zmiany zachowania istotne jest skupienie się na sposobie myślenia, stanie się bardziej świadomymi naszych myśli i przekonań oraz szczere wyrażanie naszej autentyczności.
• Tradycyjne style przywództwa miały wiele ograniczeń, które mocno wpływały na skuteczność organizacji.
• Liderzy muszą poszukiwać nowych, bardziej skutecznych stylów przywództwa, które uwzględniają innowacyjność, zaangażowanie pracowników, odpowiedzialność społeczną i zdolność do adaptacji do zmieniającego się środowiska biznesowego.
• Empatia, współczucie, wrażliwość, wdzięczność, samoświadomość i troska o dobrostan swojego zespołu poprzez zrozumienie indywidualnych potrzeb i aspiracji pracowników pozwala liderom dostosować swoje podejście i stworzyć warunki, w których każdy członek zespołu może osiągnąć pełnię swojego potencjału.
• Według najnowszych badań, tylko niewielki podzbiór umiejętności przywódczych ściśle koreluje z sukcesem przywództwa, zwłaszcza wśród liderów i menedżerów liniowych.
• W tym artykule przedstawiamy m.in. cztery rodzaje zachowań, które odpowiadają za 89% skuteczności przywództwa. Zapraszamy do lektury!

Spis treści:

1. Czym jest leadership?
2. Ograniczenia tradycyjnych stylów przywództwa
3. Leadership skoncentrowany na człowieku
4. Sekret skutecznych liderów
5. Czym jest rozwój przywództwa?

Zobacz też: Rozwój przywództwa w oparciu o potencjał [Artykuł]

Czym jest leadership?

Przywództwo definiujemy jako zbiór zachowań mających na celu pomaganie ludziom w wyznaczaniu wspólnego kierunku, realizowaniu strategicznych planów i ciągłej transformacji organizacji. Choć wszyscy liderzy realizują w pewnym stopniu te same zadania, niezależnie od tego, czy są to menedżerowie, trenerzy sportowi czy nauczyciele, to przewodzenie polega na kierowaniu i wpływaniu na wyniki, umożliwiając grupom ludzi współpracę w celu osiągnięcia czegoś, czego nie mogliby osiągnąć jako pojedyncze jednostki.

Według Łukasza Kruczka, byłego trenera polskich skoczków i skoczkiń narciarskich, można śmiało powiedzieć, że sport to nic innego jak biznes. Zespół w sporcie funkcjonuje jak firma. Trenowanie zawodników można porównać do zarządzania zespołem w organizacji, gdyż tak jak zarządzanie zespołem, trener daje przestrzeń na przeprowadzanie różnego rodzaju eksperymentów, czy budowanie adaptacji do zmian. W sporcie, jak i w biznesie, również funkcjonuje Cykl Deminga, a ciągłe planowanie nowych eksperymentów, analizowanie jak dany element funkcjonuje, wprowadzanie poprawek itp., są codziennością pracy trenera i zawodników.

W zespole sportowym bardzo ważny jest właściwy podział ról i odpowiedzialności. Każdy ma swoją określoną rolę i powinien się z tej roli wywiązywać jak najlepiej potrafi. Każdy członek zespołu jest niezmiernie ważny i nie chodzi o to, że każdy ma być pierwszoplanowy, bo wiele ról w sporcie to ludzie publicznie niewidoczni, ale bardzo ważni w zespole.

Trener planuje, organizuje i zarządza procesem, dokładnie tak, jak menedżer w organizacji. A ponieważ w organizacji wszystko zaczyna się tam, gdzie dzieje się proces [czytaj więcej], trener, lider, menedżer powinien być tam, gdzie pracują ludzie. Obecność lidera w miejscu, gdzie pracują ludzie zmienia wszystko. Sport jest idealnym tego przykładem – trener jest i powinien być obecny cały czas obok zawodnika. Ważna jest odpowiednia interakcja pomiędzy trenerem a zawodnikiem – trener go wspiera, zadaje pytania, rozwiązuje jego problemy, rozmawia i jest zawsze obecny.

Jeśli Twój zespół ma być zmotywowany i zaangażowany, to Ty jako lider powinieneś poświęcić mu swoją uwagę. Zawsze powtarzam, że ludzie są najważniejsi. Zaangażowanie i efektywność wzrasta, jeżeli okazujesz swoim pracownikom szacunek, słuchasz ich, jesteś z nimi w Gemba, nie narzucasz zmian tylko sprawiasz, że sami chcą się zmieniać, czyli stwarzasz takie środowisko pracy, gdzie ludzie są świadomi i dzięki temu są zmotywowani. Lider nie robi niczego na pokaz, tylko jest autentyczny poprzez swoje czyny.

Radek Drzewiecki, Strategia Lean

Jak mówi John P. Kotter, profesor przywództwa w Harvard Business School, „przywództwo to prowadzenie firmy w przyszłość, wykorzystywanie nadarzających się okazji i wybieranie tych najlepszych”. W Leanpassion rozumiemy to pojęcie jako stworzenie warunków, w których pracownicy świadomie realizują strategię firmy. Definicja przywództwa Radka Drzewieckiego, CEO Grupy LP to „podłączanie ludzi do strategii firmy”. Dzięki przywództwu włączamy pracowników w działania firmy i stwarzamy im takie środowisko pracy, w którym codzienne zarządzanie może być łatwe, przewidywalne, standardowe.

Myśląc o przywództwie, ludzie najczęściej odnoszą się do cech osobowościowych liderów. Przywództwo zwykle utożsamiane jest z charyzmą człowieka. Stąd błędne przekonanie, że w związku z tym, iż niewielu ludzi charakteryzuje się prawdziwą charyzmą, tylko nieliczni mogą odgrywać role przywódcze.

Leadership jest czymś, co się czyni, a nie tym, kim się jest. Niektórzy nieefektywni liderzy zajmujący formalne stanowiska kierownicze nie posiadają właściwych umiejętności, podczas gdy wiele osób sprawuje przywództwo nieformalnie, bez oficjalnego wskazania stanowiska przywódczego. To ich działania, a nie słowa, budzą zaufanie i generują energię.

Przywództwo nie jest cechą, z którą się rodzimy. Przywództwa można się nauczyć. Kluczem do tego jest postawa, która przejawia się poprzez obserwowalne zachowania, które w konsekwencji prowadzą do konkretnych rezultatów. Skupienie się na zachowaniu pozwala nam być bardziej obiektywnymi w ocenie skuteczności przywództwa. Do zmiany zachowania istotne jest skupienie się na sposobie myślenia, stanie się bardziej świadomymi naszych myśli i przekonań oraz szczere wyrażanie naszej autentyczności.

Ograniczenia tradycyjnych stylów przywództwa

Tradycyjne style przywództwa odzwierciedlały podejście typowe dla gospodarki przemysłowej, w której liderzy koncentrowali się głównie na dostarczaniu wiedzy technicznej i wydawaniu poleceń. Zasadniczo przywództwo było postrzegane jako forma zarządzania, nakładająca ograniczenia na rozwój organizacji. To wykluczało szerokie spektrum interesariuszy i skupiało się wyłącznie na maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy.

Tradycyjne style przywództwa miały wiele ograniczeń, które mocno wpływały na skuteczność organizacji:

• ograniczały kreatywność i innowacyjność w organizacji – centralne sterowanie i hierarchiczne struktury utrudniały pracownikom wprowadzanie innowacyjnych pomysłów i podejścia do problemów;
• prowadziły do braku zaangażowania i motywacji pracowników – liderzy skupiali się bardziej na wydawaniu poleceń i kontrolowaniu niż na budowaniu relacji, inspirowaniu i wspieraniu swojego zespołu; pracownicy czuli się niezrozumiani i ignorowani, co skutkowało niską produktywnością i wysokimi wskaźnikami rotacji;
• nie uwzględniały zmieniających się oczekiwań społeczeństwa; współczesne organizacje, odpowiedzialne społecznie, które dążą do zrównoważonego rozwoju i dbają o dobro wspólne, są coraz bardziej doceniane przez klientów, pracowników, inwestorów i społeczności; brak uwzględniania tych ważnych aspektów w przeszłości w wielu przypadkach prowadził do utraty konkurencyjności na rynku;
• nie były wystarczająco elastyczne wobec zmieniającego się środowiska biznesowego, nie dostarczały wystarczającej reaktywności, co znacznie ograniczało zdolność organizacji do przetrwania i odnoszenia sukcesów; obecnie organizacje muszą być zwinne i gotowe na adaptację do szybko zmieniających się warunków.

Dlatego liderzy muszą poszukiwać nowych, bardziej skutecznych stylów przywództwa, które uwzględniają innowacyjność, zaangażowanie pracowników, odpowiedzialność społeczną i zdolność do adaptacji do zmieniającego się środowiska biznesowego.

Leadership skoncentrowany na człowieku

Przywództwo oparte na ludziach to podejście, które pozwala liderom skutecznie prowadzić zespół, koncentrując się na potrzebach i wartościach pracowników. Zamiast tradycyjnego modelu, gdzie liderzy kontrolują i dyktują zasady, wspierają oni rozwój swoich zespołów oraz tworzą atmosferę współpracy i zaufania.

Ważnym aspektem jest umiejętność tworzenia jasnej wizji i celów, które inspirują i mobilizują zespół. Poprzez zapewnienie jasnych ram i wytycznych, liderzy mogą pomóc zespołowi zrozumieć, jak ich praca przyczynia się do większego celu organizacji i motywować ich do osiągania wspólnych sukcesów.

Lider powinien wspierać i rozwijać umiejętności swojego zespołu, stwarzając warunki do ciągłego uczenia się i rozwoju oraz budować silne relacji z pracownikami. Empatia, współczucie, wrażliwość, wdzięczność, samoświadomość i troska o dobrostan swojego zespołu poprzez zrozumienie indywidualnych potrzeb i aspiracji pracowników pozwala liderom dostosować swoje podejście i stworzyć warunki, w których każdy członek zespołu może osiągnąć pełnię swojego potencjału. [czytaj więcej]

Ludzie przychodzą do firmy, a odchodzą od lidera. To w jego rękach leży aż 70% zaangażowania zespołu. Według Ogólnopolskich Badań Satysfakcji z Pracy, przeprowadzanych cyklicznie raz w roku przez Grupę LP, wynika, że pracownicy oczekują od swojego lidera nie tyle umiejętności merytorycznych, co odpowiedniej postawy. Lider musi być po prostu dobrym człowiekiem. To on zapewnia uznanie i wsparcie, tworząc psychologiczne bezpieczeństwo, dzięki czemu zespół jest w stanie współpracować, wprowadzać innowacje i w razie potrzeby zgłaszać problemy. Skuteczny lider nie zapomina o świętowaniu z zespołem osiągania małych kroków na drodze do osiągnięcia dużych celów czy poprawie samopoczucia ludzi poprzez lepsze relacje międzyludzkie. Takie warunki pracy pozwalają zespołowi osiągać najlepsze wyniki.

Oto pięć kluczowych zmian w przywództwie, które definiują współczesnych liderów i wykraczają poza tradycyjne podejście:

• od menedżera do wizjonera, kształtującego jasny cel, który rezonuje i generuje holistyczny wpływ na wszystkich interesariuszy,
• od planisty do architekta, na nowo wyobrażającego sobie branże i innowacyjne systemy biznesowe, które są w stanie tworzyć nowe poziomy wartości,
• od dyrektora do katalizatora, angażującego ludzi do współpracy w otwartych, wzmocnionych sieciach,
• od kontrolera do coacha, umożliwiającego organizacji ciągłą ewolucję poprzez szybkie uczenie się, a współpracownikom budowanie nowego sposobu myślenia, wiedzy i umiejętności,
• od szefa do człowieka, pokazującego się jako autentyczny człowiek.

Według ekspertów liderzy muszą nauczyć się dokonywać tych pięciu zmian na trzech poziomach:

• indywidualnym – transformując i ewoluując osobiste nastawienie i zachowania;
• zespołowym – transformując zespoły, aby pracowały w nowy sposób;
• firmowym – transformując organizację poprzez budowanie nowych poziomów zwinności, skupienia się na człowieku i tworzenia wartości w całym projekcie i kulturze przedsiębiorstwa.

Przywództwo oparte na człowieku jest znacznie bardziej skuteczne niż tradycyjne modele przywództwa. Niezliczone badania, w tym badania Leanpassion, pokazują empiryczne powiązania między skutecznym przywództwem, satysfakcją pracowników, lojalnością klientów i rentownością.

Nie ma nic lepszego jak nadany sens istnienia, zbudowane poczucie przynależności, empatyczny lider i przywództwo bliskości. W dobie sztucznej inteligencji wszystkie aspekty merytoryczne, które dziś wydają się przewagą konkurencyjną, odejdą w niepamięć. Ale człowieczeństwo, empatia, bliskość, zaufanie i budowanie relacji nigdy się nie zdewaluują. Bliskość w kontekście zespołu oraz roli lidera oznacza tworzenie relacji, zaufania, autentyczności, akceptacji, swobody, empatii oraz przekonania, że mogą na lidera liczyć.  Bliskość to przede wszystkim obecność, fizyczność, że lider jest obok, że słucha, że rozumie. Ale przede wszystkim – że jest. Dobra wiadomość jest taka, że większość zarządów chce to robić, marzy o tym, żeby w firmie mieć i wyrazistą tożsamość i strategię zrozumiałą dla wszystkich. Nie wie po prostu, jak do tego procesu podejść. Na pewno nie stereotypowo. Na pewno nie w taki sposób, w jaki byliśmy uczeni w kontekście: pokaż ludziom misję, wizję, na pewno będą się w to angażować. Nie, to nie działa. Więc jeśli nie będziesz blisko z ludźmi – nigdy nie będziesz liderem, bo po prostu nie będziesz potrzebny.

Radek Drzewiecki, Podcast Skuteczny CEO

Tworzenie atmosfery wzajemnego szacunku, empatii i zaufania, która motywuje i inspiruje zespół, koncentracja na potrzebach pracowników, na wsparciu ich rozwoju i tworzeniu silnych relacji determinują długoterminowy sukces lidera zarówno dla organizacji, jak i dla jej pracowników.

Sekret skutecznych liderów

Kluczowym elementem sukcesu organizacji jest wysokiej klasy przywództwo. Według najnowszych badań, tylko niewielki podzbiór umiejętności przywódczych ściśle koreluje z sukcesem przywództwa, zwłaszcza wśród liderów i menedżerów liniowych.

Firma McKinsey&Company, korzystając z doświadczeń swoich specjalistów oraz badając literaturę akademicką, opracowała kompleksową listę 20 różnych cech przywódczych. Następnie, przeprowadzono ankietę wśród 189 000 osób w 81 różnych organizacjach na całym świecie aby ocenić, jak często określone rodzaje zachowań przywódczych są stosowane w ich organizacjach. Okazało się, że liderzy w organizacjach z wysokiej jakości zespołami przywódczymi zazwyczaj wykazywali 4 z 20 możliwych typów zachowań.

Oto cztery rodzaje zachowań, które odpowiadają za 89% skuteczności przywództwa:

Skuteczne rozwiązywanie problemów

Proces, który poprzedza podejmowanie decyzji to rozwiązywanie problemów, kiedy informacje są zbierane, analizowane i rozważane. Jest to zwodniczo trudne do osiągnięcia, ale stanowi kluczowy wkład w podejmowanie decyzji w przypadku poważnych kwestii. Równie ważne jest codzienne rozwiązywanie problemów w zespole, a doskonałym narzędziem lidera w tej kwestii jest Boardmeeting, najlepszy sposób zaangażowania pracowników w ciągłe doskonalenie.

Działanie z silną orientacją na wyniki

Przywództwo to działanie skoncentrowane nie tylko komunikowaniu misji, wizji oraz wyznaczaniu celów, ale także na osiąganiu wyników. Liderzy z silną orientacją na wyniki mają tendencję do podkreślania znaczenia wydajności i produktywności oraz do nadawania priorytetu pracy zadaniom o najwyższej wartości.

Poszukiwanie różnych perspektyw

Wśród ważnych cech skutecznych liderów, poza uwzględnianiem perspektywy pracowników, są również wyjście poza ich wiedzę domenową, monitorowanie trendów wpływających na organizację, dostrzeganie zmian w otaczającym świecie, czy zachęcanie pracowników do zgłaszania problemów, których rozwiązanie może poprawić wyniki. Dodatkowo, cenioną kompetencją jest też trafne rozróżnianie ważne i nieistotne kwestie oraz nadawanie odpowiednią wagę obawom interesariuszy. Liderzy, którzy dobrze radzą sobie w tej kwestii, opierają swoje decyzje na rzetelnej analizie, kierują się faktami, nie opiniami. [czytaj więcej]  

Wspieranie innych

Przywódcy, którzy potrafią wspierać innych, są w stanie zbudować silne relacje oparte na wzajemnym szacunku, zrozumieniu i zaufaniu. Ci inspirujący liderzy rozumieją potrzeby swoich współpracowników i potrafią wczuć się w ich emocje. Okazując autentyczność i szczere zainteresowanie pracownikami, budują zaufanie, inspirują i pomagają zespołowi w pokonywaniu wyzwań i osiąganiu celów biznesowych. Promują wydajność w zespole, łagodzą nieuzasadnione obawy przed zagrożeniami zewnętrznymi i zapobiegają konfliktom wewnętrznym.

Dobry lider wie, że jedna strategia przywództwa nie działa w każdej sytuacji. W zależności od kontekstu i etapu ewolucji organizacji, przywódcy powinni dopasować swoje zachowania do potrzeb zespołu i celów biznesowych. Dlatego podejście sytuacyjne do przywództwa pozwala na skuteczne dostosowanie stylu działania do konkretnych okoliczności.

Dla organizacji inwestujących w rozwój swoich przyszłych liderów, nadanie priorytetu tym czterem obszarom jest dobrym punktem wyjścia w tej kwestii.

Czym jest rozwój przywództwa?

Różne sytuacje biznesowe często wymagają różnych stylów przywództwa. Skuteczni liderzy wiedzą, że to, co działa w jednej sytuacji, niekoniecznie będzie działać za każdym razem. Leadership, strategie przywództwa powinny zatem odzwierciedlać kontekst i etap ewolucji każdej organizacji.

Jeśli chodzi o przywództwo w organizacjach, jest ono często określane jako rozwój przywództwa. Istnieje wiele programów, książek i kursów dotyczących rozwoju przywództwa, ale wyniki są różne.

Wielu ekspertów zastanawia się, do jakiego rodzaju zachowań przywódczych organizacje powinny zachęcać. Czy przywództwo jest tak kontekstualne, że wymyka się standardowym definicjom lub podejściom do rozwoju? Czy firmy powinny skoncentrować swoje wysiłki na priorytetach, takich jak modelowanie ról, szybkie podejmowanie decyzji, definiowanie wizji i kształtowanie liderów, którzy są dobrzy w adaptacji? Czy powinny podkreślać zalety skutecznej komunikacji? Z uwagi na brak konsensusu pomiędzy naukowcami i praktykami w kwestii odpowiedzi na te pytania, programy rozwoju przywództwa obejmują niezwykle duży zakres zagadnień.

Niestety, wysiłki na rzecz rozwoju przywództwa bardzo często zawodzą. Powody tego stanu sa różne, jednak zazwyczaj jest to pomijanie kontekstu, brak powiązania teorii i refleksji na temat przywództwa z rzeczywistą pracą liderów, czy też to, że nie obejmują roli dostosowywania nastawienia, uczuć, założeń i przekonań liderów, a większość programów rozwojowych po prostu nie mierzy wyników.

Co jest zatem potrzebne do skutecznego rozwoju przywództwa? Dobrze zaprojektowany i zrealizowany program leadershipowy może pomóc organizacjom w budowaniu zdolności liderów na szeroką skalę, ale przede wszystkim musi uwzględniać naukę nowych umiejętności poprzez stosowanie ich w czasie rzeczywistym w prawdziwej pracy.

_________________________

W Grupie LP nie szkolimy, a rozwijamy liderów i transformujemy organizacje! Jeżeli Twoim wyzwaniem jest transformacja przywództwa w firmie, poukładanie procesów, zbudowanie ponadprzeciętnej zdolności firmy do adaptacji, skontaktuj się z nami >>. Podczas spotkania, w dogodnym dla Ciebie terminie, porozmawiamy o wyzwaniach Twoich i Twojej firmy oraz dopasujemy najskuteczniejsze rozwiązanie.